Viêm hang vị dạ dày, trào ngược, ợ chua, khó tiêu – Bệnh nhân khỏi nhờ phác đồ của Bác sĩ Lan

Làm nghề hơn bốn mươi năm, tôi đã gặp rất nhiều bệnh nhân đau dạ dày — mỗi người một câu chuyện, một hoàn cảnh khác nhau. Nhưng kỳ lạ thay, đa số đều đi chung một “vết xe đổ”. Bà con thường đến khám trong trạng thái mệt mỏi, chán chường vì bệnh cứ tái đi tái lại: uống thuốc Tây thấy đỡ, rồi lại đau, rồi lại uống, rồi lại tái.

Có người bảo: “Chắc dạ dày tôi yếu sẵn, sống chung cả đời thôi bác sĩ ạ.”
Nhưng thật ra, phần lớn bà con chưa bao giờ được chữa đúng, chữa tới gốc.

Tôi nhớ mãi một trường hợp — một ca bệnh rất điển hình của viêm hang vị dạ dày, đau thượng vị triền miên.

Anh bệnh nhân này ở Hoàng Mai, sinh năm 1957, đến khám trong tình trạng bụng âm ỉ khó chịu, đầy hơi, ợ chua liên tục, ăn gì cũng thấy nặng bụng, đại tiện nát sủi bọt, có nhầy. Anh kể đã đi nội soi, kết quả là viêm hang vị, viêm tá tràng, HP dương tính 2+.

Bác sĩ Tây y cho phác đồ diệt HP, dùng kháng sinh — uống đủ một đợt thì thấy đỡ, nhưng chỉ vài tháng sau bệnh quay lại, lần này còn thêm vướng họng, đau âm ỉ vùng thượng vị, cảm giác bỏng rát lan ra sau lưng.

Khi anh quay lại bệnh viện nội soi, kết quả lại nặng hơn: ổ loét cũ đã thành sẹo, niêm mạc hang vị vẫn xung huyết, phù nề rải rác; thêm trào ngược và viêm ⅓ dưới thực quản. Nghĩa là bệnh chưa khỏi hẳn mà đang âm ỉ tiến triển, tái phát.

Thăm khám cho anh, tôi thấy lưỡi hồng, rêu vàng, mạch hoạt sác. Tôi biết ngay đây là trường hợp bệnh thuộc thể thấp nhiệt uẩn kết ở tỳ vị, kèm can khí uất, khiến vị mất hòa, tỳ vận suy, thức ăn không hóa được mà sinh đầy, sinh ợ.

Điều đáng nói, anh không hề lạ với thuốc Tây, cũng không phải người chủ quan, nhưng lại chỉ mới chữa phần ngọn: diệt khuẩn HP, giảm viêm, giảm đau mà quên mất dạ dày là “cha mẹ của tỳ khí” — khi tỳ yếu, vị hư, bệnh sẽ tái lại dù HP có âm tính tạm thời.

Sai lầm ấy – thật ra – là điều rất nhiều bà con đang mắc phải:

• Cứ thấy đau là uống thuốc, hết đau lại dừng.
• Chỉ chú trọng “diệt vi khuẩn” mà không phục hồi tỳ vị.
• Quên rằng cơ thể là một chỉnh thể – dạ dày muốn yên thì tỳ phải vững, can phải điều, thấp nhiệt phải tan.

Bệnh của anh bệnh nhân này cứ “dai như đỉa” vì bệnh không nằm ở chỗ ổ loét chưa liền, mà còn nằm ở tỳ vị yếu – thấp nhiệt tích lại – can khí uất kết, chữa chưa đúng căn nguyên.

1. Phân tích căn nguyên bệnh theo Y học cổ truyền

Trường hợp của anh bệnh nhân kể trên, ngoài các triệu chứng viêm loét, tôi còn thấy rõ nhiều vấn đề chồng lẫn:

• Rêu lưỡi vàng, mạch hoạt sác, phù nề xung huyết hang vị, đau nóng, ợ chua → biểu hiện của thấp nhiệt trung tiêu: tức là ẩm tích + nhiệt hóa, gây viêm, tạo phù xung huyết.
• Đại tiện nát, sủi bọt, ăn không tiêu, mệt mỏi → dấu hiệu tỳ vị suy, vận hóa kém, sinh thấp.
• Vướng họng, vị chua, tái phát sau stress hoặc uống rượu → có yếu tố can khí uất, khiến khí nghịch lên vị.

Ba mảng đó — thấp nhiệt, tỳ khí hư, can khí uất — tôi gọi là “tam bề liên đới”, vừa có phần bản hư (bên trong yếu), vừa có phần tiêu thực (tà khí quấy bên ngoài).
Chúng tương tác với nhau: tỳ yếu sinh thấp → thấp kết thành nhiệt; can uất làm khí nghịch, kích thích tiết acid; HP lợi dụng môi trường viêm — tất cả cùng giữ bệnh dai dẳng.

Nói nôm na, tỳ như người mẹ, vị như người con: mẹ yếu thì con không nuôi nổi, con mệt thì mẹ lại càng kiệt sức. Lâu ngày, chức năng vận hóa đình trệ, niêm mạc dạ dày viêm loét, sinh đau, sinh trào ngược.

Anh bệnh nhân từng dùng thuốc Tây, HP âm tính nhưng tỳ vị chưa hồi phục, can khí chưa điều, nên bệnh nhanh chóng quay lại — đúng như câu Đông y dạy:

“Bệnh dạ dày, trị không hợp tỳ vị, thì khỏi rồi lại tái.”

Muốn chữa khỏi hẳn, không phải chỉ uống thuốc là xong, mà cần hiểu tạng phủ, hiểu căn nguyên để dùng đúng phép, đúng thuốc — chữa toàn diện cả gốc lẫn ngọn.

2. Phép trị tôi áp dụng

Với trường hợp này, phép trị tôi áp dụng là kiện tỳ – hòa vị – sơ can – hóa thấp – thanh nhiệt, kết hợp dưỡng âm phục vị để bảo vệ niêm mạc.

Bài thuốc dạ dày Thuốc Dân Tộc được ứng dụng, gia giảm linh hoạt nhằm đảm bảo tác dụng toàn diện, tuân thủ đúng nguyên lý điều trị của Y học cổ truyền.

Cụ thể:

• Kiện tỳ, ích khí: giúp tỳ mạnh lên, phục hồi khả năng vận hóa.
  → Tôi dùng bạch truật, phục linh, hoài sơn, ý dĩ nhân.
• Sơ can, lý khí: để can không uất, khí không nghịch lên dạ dày.
  → Gia thêm sài hồ, hương phụ, trần bì, bạch thược.
• Hóa thấp, thanh nhiệt: làm sạch “rêu vàng”, giảm đầy, giảm nóng rát.
  → Kết hợp hoàng liên, hậu phác, chi tử, cam thảo sống.
• Dưỡng âm, bảo vị: phục hồi niêm mạc dạ dày viêm lâu ngày.
  → Phối vị mạch môn, sinh địa, sa sâm, cam thảo, táo đỏ.

Thang thuốc này tôi kê cắt riêng cho tình trạng của anh bệnh nhân, không dùng chung, không đại trà. Trong quá trình điều trị, tôi cũng gia giảm theo từng giai đoạn tiến triển.

3. Hiệu quả thực tế qua 3 tháng điều trị

• Sau 1 tháng: Anh giảm hẳn ợ chua, ăn uống ngon miệng hơn, ngủ sâu giấc, đại tiện ổn định.
• Sau 2 tháng: Hết đau vùng thượng vị, không còn cảm giác vướng họng, tinh thần nhẹ nhõm, da sáng, sắc diện hồng hào.
• Sau 3 tháng: Nội soi lại không còn phù nề, xung huyết, HP âm tính, tiêu hóa ổn định.

Khi quay lại khám, anh chia sẻ: “Thấy người khỏe từ bên trong, không còn sợ ăn, sợ đau như trước. Giấc ngủ cũng ngon hơn, tinh thần thoải mái.”

Đó chính là điều mà Đông y hướng đến — không chỉ chữa hết bệnh mà giúp cơ thể tự phục hồi và duy trì sức khỏe bền lâu.

Từ ca bệnh của anh, tôi càng tin rằng: Viêm loét dạ dày, tá tràng, viêm hang vị chỉ thật sự ổn định khi được chữa đúng gốc — tức là làm cho tỳ vị mạnh, khí huyết điều hòa, thấp nhiệt tiêu tan.

Và đó cũng là tinh thần mà tôi gửi gắm trong bài thuốc dạ dày Thuốc Dân Tộc — một phác đồ điều trị toàn diện mà tôi cùng đội ngũ đã dày công phát triển suốt nhiều năm.

Nếu bà con cũng đang gặp tình trạng tương tự, loay hoay chưa tìm được hướng điều trị hiệu quả, cứ mạnh dạn nhắn tin, gọi điện hoặc đến khám. Tôi sẽ dựa trên tình trạng thực tế để giúp bà con xây dựng phác đồ điều trị phù hợp và an toàn nhất.