Chữa Trào Ngược Dạ Dày: Chữa Tâm Mà Không Kiện Tỳ Như “Cắt Cành Úa Mãi Mà Bỏ Quên Rễ Mục”

Trong hơn 40 năm điều trị các bệnh lý tiêu hóa bằng Y học cổ truyền, tôi nhận ra rằng: nhiều người đến khám vì trào ngược dạ dày, nhưng gốc bệnh lại không nằm ở dạ dày.

Triệu chứng họ kể thường rất giống nhau: nghẹn ở cổ, đắng miệng, ợ hơi, buồn nôn, loét miệng, ho nhiều, đầy bụng sau ăn, đi ngoài phân nát hoặc táo. Có bệnh nhân còn bị ảnh hưởng đến cả hô hấp và đại tràng. Họ đã đi khám, nội soi, uống thuốc Tây, dùng cả men tiêu hóa, thuốc kháng acid… nhưng bệnh chỉ đỡ một thời gian rồi lại quay về.

Đó là lúc tôi biết rằng: họ đang “cắt cành úa mà không nhìn xuống rễ”.

TÂM – TỲ LƯỠNG HƯ: CĂN NGUYÊN ÂM THẦM NHƯ NƯỚC THẤM MÓNG

Trong các chứng trào ngược dạ dày kéo dài, biểu hiện rối loạn thần kinh thực vật là điểm tôi đặc biệt lưu tâm. Bởi vì đó không đơn giản là triệu chứng của hệ thần kinh, mà là tấm gương phản chiếu sự suy yếu sâu sắc của Tâm và Tỳ.

Tỳ chủ sinh hóa khí huyết, Tâm chủ thần minh — một suy, một loạn thì thân tâm đều bất an.

Người bệnh thường ăn không ngon, đầy tức, người gầy yếu, sắc mặt vàng nhợt, kèm theo lo âu, hồi hộp, đánh trống ngực, dễ giật mình – tất cả là biểu hiện kinh điển của Tâm Tỳ lưỡng hư.

• Tỳ yếu không sinh được huyết, Tâm không được huyết nuôi dưỡng → thần bất an, mất ngủ, mộng mị, dễ kích thích.
• Tỳ yếu không vận hóa được dinh dưỡng, tân dịch hóa đàm thấp → sinh đàm, đàm ngược phạm Phế gây ho, nghẹn, vướng.
• Tỳ yếu khiến khí suy, khí hư bất túc → không điều hòa được Vị khí → Vị khí nghịch lên gây trào ngược.

Tôi vẫn thường nói với bệnh nhân rằng: “Lo âu của em không phải do tâm lý đơn thuần – mà là vì Tâm bị thiếu dưỡng chất, thần không an, Can khí không điều, dẫn tới suy sụp toàn hệ.”

Rối loạn thần kinh thực vật – cái tên hiện đại, nhưng Đông y đã gọi là “Tâm khí hư” từ ngàn xưa

Khi hệ thần kinh thực vật bị rối loạn, bệnh nhân thường hồi hộp, vã mồ hôi, dạ dày tăng tiết, ruột tăng nhu động – tất cả là hệ quả của khí loạn hành, thần bất định.

Trong y học cổ truyền, khi Tâm khí hư thì thần không định, Tỳ khí hư thì thấp trệ sinh đàm, hai yếu tố phối hợp tạo nên trạng thái: loạn khí – rối tâm – nghịch vị.

👉 Do đó, nếu chỉ dùng thuốc chống trào ngược hay thuốc an thần là mới chữa ngọn. Phải đồng thời kiện Tỳ sinh khí huyết và dưỡng Tâm định thần mới có thể “đình chỉ nội phong, an chỉ nghịch khí”.

PHÂN TÍCH TRIỆU CHỨNG, NGUYÊN NHÂN & PHÁC ĐỒ THEO Y HỌC CỔ TRUYỀN

1. Trào ngược, đầy tức, nuốt nghẹn, rêu vàng, đau lan lưng – như ngọn gió bị chặn giữa đèo: Can khí uất, Vị khí nghịch

Giải pháp: Sơ Can giải uất – Bình Vị giáng nghịch

Vị thuốc: Sài hồ, Hương phụ, Chỉ thực, Trần bì, Bán hạ, Cam thảo

2. Lo âu, hồi hộp, mất ngủ – như cây không đủ nhựa nuôi lá: Tâm huyết hư, Tỳ khí suy

Trong Y học hiện đại gọi là rối loạn thần kinh thực vật, nhưng theo Đông y, đó là tiếng kêu cứu từ Tâm – Tỳ đang suy sụp.

Giải pháp: Dưỡng Tâm an thần – Kiện Tỳ sinh huyết

Vị thuốc: Táo nhân, Viễn chí, Long nhãn nhục, Liên nhục, Đảng sâm, Bạch truật

3. Lưỡi to bệu, rêu vàng dày – như bùn lầy ứ đọng nơi ruộng thấp: Thấp nhiệt tích trệ, Tỳ mất kiện vận

Khi thủy thấp tích trệ, sinh đàm đục, khiến họng vướng, hơi thở hôi, người uể oải, ho dai dẳng.

Giải pháp: Kiện Tỳ – Trừ thấp – Hóa đàm – Thanh nhiệt

Vị thuốc: Phục linh, Hoài sơn, Ý dĩ, Thương truật, Nhân trần

4. Ho nhiều, ngứa họng, men răng mòn – như lửa táp vào lá non: Vị hỏa nghịch phạm Phế

Giải pháp: Thanh vị, giáng nghịch, bổ Phế, nhuận họng

Kết hợp thuốc ngậm giảm ho: Xạ can, Cam thảo, Trần bì, Bạch cương tàm

LỜI NHẮN GỬI TỪ BÁC SĨ TUYẾT LAN

Tôi vẫn nói với bà con rằng: “Cơ thể con người như một khu vườn sinh thái – nếu chỉ chặt lá sâu mà không tưới gốc, không cải tạo đất, thì mùa sau vẫn bệnh. Trào ngược dạ dày cũng vậy – đừng chỉ dùng thuốc chống acid, mà hãy chữa vào Tâm, vào Tỳ – nơi gốc rễ nuôi dưỡng toàn thân.”

Nếu bà con đang bị trào ngược mạn tính, ho kéo dài, lo âu triền miên – hãy cho bản thân một cơ hội nhìn lại toàn diện cơ thể mình. Khi chữa lại Tâm, phục hồi Tỳ, điều hòa Can khí, thì không chỉ dạ dày được yên ổn, mà cả giấc ngủ, tinh thần và chất lượng sống cũng sẽ đổi thay.

Bà con lưu ý, hiện nay có một số nơi giả mạo danh nghĩa Bác sĩ Tuyết Lan. Để được thăm khám chính xác, hãy đến trực tiếp địa chỉ B31, ngõ 70, Nguyễn Thị Định, Hà Nội – tôi khám vào thứ 2, 4, 6 tại Trung tâm Thuốc Dân Tộc.