Trào Ngược, Viêm Đau Dạ Dày Do Can Khí Uất – Vị Khí Nghịch: Phép Sơ Can, Kiện Tỳ, Lý Khí Chữa Từ Gốc

Suốt hơn 40 năm làm nghề, tôi – Bác sĩ Tuyết Lan – đã gặp rất nhiều bệnh nhân bị trào ngược dạ dày, viêm hang vị, đau dạ dày. Có những người bệnh chỉ mới khởi phát, triệu chứng còn mơ hồ, nhưng cũng có những trường hợp bệnh đeo bám cả chục năm trời, chữa đủ cách mà không khỏi, thậm chí còn nặng thêm. Một trong những trường hợp khiến tôi nhớ mãi là bệnh nhân dưới đây.

Bệnh nhân dạ dày mãn tính: 20 năm chịu đựng cơn đau, trào ngược mãi không khỏi

Bệnh nhân đến Trung tâm Thuốc dân tộc với tâm trạng rã rời, mệt mỏi cả thể chất lẫn tinh thần. Bệnh nhân kể rằng đã bị đau dạ dày gần 20 năm, đi khám và nội soi không biết bao nhiêu lần, kết quả lúc nào cũng là viêm hang vị, trào ngược dạ dày kèm viêm thực quản.

• Đau âm ỉ ở vùng thượng vị, dấm dứt suốt ngày – đói cũng đau mà ăn vào cũng đau. Nhiều lúc đau quặn kèm buồn nôn, ợ chua, ợ hơi, đắng miệng, ê răng, thậm chí đau tức ngực, khó thở.
• Dùng thuốc Tây kéo dài nhưng bệnh không thuyên giảm. Càng uống lâu, cơ thể càng mệt mỏi, suy nhược; có khi uống thuốc còn khiến cơn đau tăng lên.
• Tình trạng trào ngược ảnh hưởng tới vùng hầu họng, gây viêm thực quản, đau tức ngực, đôi khi đau lan ra sau lưng, khó thở.

Bệnh mãn tính suốt 20 năm khiến sức khỏe và chất lượng cuộc sống bệnh nhân suy giảm nghiêm trọng.

Căn nguyên bệnh dưới góc nhìn Y học cổ truyền

Sau khi thăm khám, bắt mạch, xem lưỡi, tôi nhận thấy đây là chứng Vị quản thống – Vị khí nghịch. Căn nguyên sâu xa chính là can khí uất, vị khí nghịch, khí huyết ứ trệ. Tôi lý giải cụ thể như sau:

1. Can khí uất kết: Căng thẳng, lo âu khiến can khí không được sơ tiết, uất lại ở trung tiêu. Khí uất sinh nhiệt, phạm vị gây đau tức, khó chịu.
2. Vị khí nghịch: Lẽ ra vị khí phải giáng xuống để tiêu hóa, nhưng khi can khí hoành nghịch phạm vị, vị khí nghịch lên gây trào ngược, ợ chua, buồn nôn, nghẹn cổ, ho khan, ê răng.
3. Khí trệ – huyết ứ: “Thông tắc bất thống, bất thông tắc thống” – nơi nào tắc thì nơi đó đau. Khí huyết ứ trệ gây đau âm ỉ, dai dẳng.

Tất cả tạo thành một vòng xoáy bệnh lý: Can uất → Khí trệ → Vị nghịch → Huyết ứ, khiến bệnh ngày càng nặng thêm.

Phép chữa từ gốc trong YHCT – Sơ can, lý khí, bình vị, kiện tỳ, giáng nghịch

Muốn điều trị tận gốc thì không thể chỉ dừng ở việc giảm axit hay kháng viêm. Cần phục hồi sự cân bằng tạng phủ, kiện toàn chức năng tỳ vị, tăng cường chính khí – vừa chữa triệu chứng, vừa chữa căn nguyên để bệnh ổn định lâu dài, không tái phát.

Y học cổ truyền dùng phép:

• Sơ can, lý khí: Giúp can khí thư giải, khí huyết lưu thông, giải phóng uất trệ.
• Bình vị, giáng nghịch: Giúp vị khí thuận giáng, giảm trào ngược, giảm ợ chua, buồn nôn.
• Kiện tỳ, ích khí: Nâng cao chính khí, củng cố hệ tiêu hóa, phòng bệnh tái phát.

Trong toa thuốc, tôi luôn gia giảm thảo dược theo thể bệnh, tuân thủ nguyên tắc phối ngũ cổ truyền, đảm bảo vừa giảm đau, chống viêm, vừa điều hòa vị khí, phục hồi chức năng tiêu hóa.

Một số vị thuốc tiêu biểu:

• Ô tặc cốt, mai mực, lá khôi, bạch thược: Trung hòa axit, bảo vệ niêm mạc, giảm đau.
• Hương phụ, bắc sài hồ, cam thảo, quán chúng: Hành khí, giải uất, giáng nghịch.
• Bố chính sâm, bạch truật, tam thất, bồ công anh, kim ngân hoa: Kiện tỳ, bổ khí huyết, thanh nhiệt giải độc.

Thuốc dùng đều đặn ngày 2 lần, mỗi lần 1 cốc thuốc ấm. Dạng thuốc sắc giúp hoạt chất dễ hấp thu, tác dụng nhanh mà không ảnh hưởng gan thận.

Hiệu quả cải thiện theo liệu trình

Kiên trì dùng đúng, đủ liệu trình, kết hợp điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt theo chỉ dẫn, chắc chắn bà con sẽ đạt được kết quả tích cực:

• Tình trạng đau tức vùng thượng vị, trào ngược, ợ chua, buồn nôn, đắng miệng giảm dần rồi hết hẳn.
• Chức năng tỳ vị và các tạng phủ liên quan được tăng cường, người bệnh ăn ngon miệng hơn, tiêu hóa tốt hơn; giấc ngủ cũng được cải thiện.
• Hết viêm, ngăn ngừa hình thành loét/ sẹo; niêm mạc dạ dày hồi phục, thực quản không còn viêm, cơ thể khỏe khoắn, tinh thần nhẹ nhõm.

Ưu điểm khác biệt của phương pháp

• Điều trị tổng thể – vừa giảm triệu chứng, vừa xử lý căn nguyên.
• Kết quả ổn định lâu dài nhờ phục hồi chính khí và tạng phủ.
• Cá nhân hóa: Mỗi bệnh nhân có phác đồ riêng theo thể bệnh.
• An toàn, không tác dụng phụ khi dùng lâu dài.

Nếu ví Tây y như “cắt ngọn cỏ”, thì YHCT là “nhổ tận gốc rễ” – để cỏ không mọc lại. Muốn khỏi thật sự, phải đi từ căn nguyên.

Bà con đang gặp tình trạng trào ngược, viêm dạ dày, viêm thực quản – dù mới khởi phát hay đã lâu năm – đều có thể điều trị được. Chỉ cần đi đúng hướng, kết hợp sơ can – kiện tỳ – lý khí – giáng nghịch, bệnh sẽ thuyên giảm dần, sức khỏe hồi phục bền vững.

Nếu bà con cần tư vấn kỹ hơn, tôi luôn sẵn lòng:

• Điện thoại/Zalo: 090 477 8682 (có hỗ trợ video call).
• Địa chỉ khám trực tiếp: Trung tâm Thuốc dân tộc – B31, ngõ 70 Nguyễn Thị Định, Thanh Xuân, Hà Nội.

Tôi sẽ đồng hành cùng bà con cho đến khi khỏe mạnh, ăn ngon, ngủ ngon và an vui trọn vẹn.